Klokkenluiders
De GBA is aangeduid als bevoegde autoriteit (zie koninklijk besluit van 22 januari 2023 tot aanduiding van de bevoegde autoriteiten voor de uitvoering van de wet van 28 november 2022) voor het ontvangen van meldingen in het kader van de wet van 28 november 2022 betreffende de bescherming van melders van inbreuken op het Unie- of nationale recht vastgesteld binnen een juridische entiteit in de private sector (de zogenaamde klokkenluiderswet).
Bescherming van melders van inbreuken in de private sector
De bevoegdheid van de GBA op dit vlak geldt voor de reglementering waarop de GBA toezicht uitoefent volgens zijn organieke wet (zie specifiek artikel 4 van de Wet van 3 december 2017 tot oprichting van de Gegevensbeschermingsautoriteit): “De Gegevensbeschermingsautoriteit is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de grondbeginselen van de bescherming van de persoonsgegevens, in het kader van deze wet en van de wetten die bepalingen bevatten inzake de bescherming van de verwerking van persoonsgegevens”.
Meldingen kunnen worden gedaan door 1) in de private sector werkzame melders die informatie over inbreuken hebben verkregen 2) in een werkgerelateerde context. Dit geldt ook voor melders die in de private sector werkzaam geweest zijn of van wie de werkrelatie nog moet aanvangen.
Melders kunnen zich wenden tot de GBA:
GBA
Inspectiedienst
Drukpersstraat 35, 1000 Brussel
inspection@apd-gba.be
De GBA zal ontvangst van de melding bevestigen, de melding onderzoeken en de melder per brief of e-mail feedback geven over het onderzoek. Eventueel verzoekt de GBA de gemelde informatie te verduidelijken of om nadere informatie te verstrekken.
De GBA kan, na de zaak naar behoren te hebben beoordeeld, besluiten dat een gemelde inbreuk duidelijk van geringe betekenis is en geen andere opvolging dan het afronden van de procedure vereist dit in navolging van haar organieke wet en de AVG. De GBA zal de melder in kennis stellen van zijn beslissing en van de motivering daarvan.
Elke verwerking van persoonsgegevens gebeurt overeenkomstig de AVG en de wettelijke bepalingen inzake de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens.
Elke vorm van represailles tegen melders, waaronder dreigingen met en pogingen tot represailles, is verboden, met name op de volgende wijzen:
- schorsing, tijdelijke buitendienststelling, ontslag of soortgelijke maatregelen;
- degradatie of weigering van bevordering;
- overdracht van taken, verandering van locatie van de arbeidsplaats, loonsverlaging, verandering van de werktijden;
- het onthouden van opleiding;
- negatieve prestatiebeoordeling of arbeidsreferentie;
- het opleggen of toepassen van een disciplinaire maatregel, berisping of andere sanctie, zoals een financiële sanctie;
- dwang, intimidatie, pesterijen of uitsluiting;
- discriminatie, nadelige of ongelijke behandeling;
- niet-omzetting van een tijdelijke arbeidsovereenkomst in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, in het geval de werknemer de gerechtvaardigde verwachting had dat hem een dienstverband voor onbepaalde tijd zou worden aangeboden;
- niet-verlenging of vervroegde beëindiging van een tijdelijke arbeidsovereenkomst;
- schade, met inbegrip van reputatieschade, met name op sociale media, of financieel nadeel, met inbegrip van omzetderving en inkomstenderving;
- opname op een zwarte lijst op basis van een informele of formele overeenkomst voor een hele sector of bedrijfstak, waardoor de persoon geen baan meer kan vinden in de sector of de bedrijfstak;
- vroegtijdige beëindiging of opzegging van een contract voor de levering van goederen of diensten;
- intrekking van een licentie of vergunning;
- psychiatrische of medische verwijzingen.
Deze beschermingsmaatregelen zijn ook van toepassing op:
- facilitators (natuurlijke personen die een melder bijstaan in het meldingsproces en wiens bijstand vertrouwelijk moet zijn);
- derden die verbonden zijn met de melders en die het slachtoffer kunnen worden van represailles in een werkgerelateerde context, zoals collega’s of familieleden van de melders;
- juridische entiteiten die eigendom zijn van de melders, waarvoor de melders werken of waarmee de melders anderszins in een werkgerelateerde context verbonden zijn.
De GBA informeert de federale Ombudsmannen van ontvangen meldingen.
Indien de GBA niet bevoegd is om de ontvangen melding te onderzoeken, geven de federale Ombudsmannen hem door aan de voor de melding bevoegde autoriteit. De melder zal hierover worden geïnformeerd.
Meldingen kunnen ook rechtstreeks worden gedaan aan de federale Ombudsmannen die de melding zullen doorgeven aan de bevoegde autoriteit voor de melding in kwestie:
Federale Ombudsmannen
Leuvenseweg 48 bus 6
1000 Brussel
Telefoon: 0800 99 961 (gratis nummer) – vanuit het buitenland: +32 2 289 27 27
Email
Het Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de Rechten van de Mens (FIRM) vormt het centrale informatiepunt inzake de bescherming van melders:
FIRM
Leuvenseweg 48
1000 Brussel
Email