Verplichtingen van de politieke partij/voorgedragen kandidaat
Persoonsgegevens die de politieke overtuiging betreffen worden beschouwd als gevoelige gegevens. De politieke partij/voorgedragen kandidaat moeten aan een aantal verplichtingen voldoen indien zij gebruik willen maken van persoonsgegevens van burgers voor verkiezingsdoeleinden.
Kiezerslijsten worden door de gemeenten opgemaakt naar aanleiding van een bepaalde verkiezing en bevatten een aantal persoonsgegevens (bv. naam en adres).
De verschillende kieswetten bepalen uitdrukkelijk dat kiezerslijsten enkel mogen gebruikt worden voor verkiezingsdoeleinden.
Diegene die ze ontvangt, mag ze niet aan derden meedelen. Politieke partijen dienen er zich eerst schriftelijk toe te verbinden een lijst met kandidaten voor te dragen en de kandidaten moeten zich ertoe verbinden op voormelde lijst voor te komen.
Aangezien de kiezerslijsten worden verkregen voor een specifieke verkiezing, mogen de kiezerslijsten alleen gebruikt worden in het kader van die specifieke verkiezing en uiterlijk tot op de verkiezingsdag. Dit is zo voorzien in de verschillende kieswetten, met uitzondering van het federaal Kieswetboek dat gebruik van de kiezerslijst ook toelaat buiten de periode die valt tussen de datum van de terbeschikkingstelling van de kiezerslijst en de verkiezingsdatum.
Politieke partijen en hun mandatarissen kunnen in de verleiding komen om bestaande (openbare en private) databanken te gebruiken om gepersonaliseerde brieven op te sturen voor hun verkiezingscampagne
Voorbeelden van bestaande (openbare en private) databanken zijn onder meer:
- de registers van de burgerlijke stand,
- ledenlijsten van verenigingen,
- het Rijksregister,
- klantenbestanden van een bedrijf.
Die bestaande databanken gebruiken is evenwel niet toegelaten omdat deze bestanden niet samengesteld werden met het oog op verkiezingen. Persoonsgegevens mogen slechts verwerkt worden voor duidelijk omschreven en wettige doeleinden en mogen niet worden gebruikt op een wijze die onverenigbaar is met die doeleinden (beginsel van doelbinding).
Politieke partijen en hun mandatarissen kunnen in de verleiding komen om persoonsgegevens, bekomen bij de uitoefenen van een eerder mandaat, te hergebruiken om gepersonaliseerde brieven op te sturen voor hun verkiezingscampagne.
Dit oneigenlijk gebruik van rechtmatig verkregen informatie is evenwel niet toegelaten, tenzij de betrokkene zijn toestemming heeft gegeven of wanneer de verwerking gebaseerd is op een wettelijke bepaling. In ieder geval dient de betrokkene hierover geïnformeerd te worden.
Politieke partijen en hun mandatarissen kunnen in de verleiding komen om contactgegevens uit een openbare bron (blog of sociale media) te gebruiken voor verkiezingsdoeleinden.
Dergelijk gebruik schendt het beginsel van doelbinding, gezien de elektronische contactgegevens aanvankelijk niet voor electorale doeleinden werden gepubliceerd
Voor het uitsturen van verkiezingspropaganda kunnen de gevoelige gegevens uit artikel 9 AVG van belang zijn, onder meer gegevens waaruit de etniciteit, politieke opvatting, religieuze overtuiging of vakbondslidmaatschap blijkt.
De verwerking van deze gevoelige gegevens is in principe verboden tenzij één van de uitzonderingsgronden uit artikel 9, lid 2 AVG van toepassing is.
Politieke partijen en politici kunnen ook gebruik maken van elektronische communicatiemiddelen zoals e-mail, een sms-bericht, een telefoongesprek of enig ander middel.
Dit valt onder de brede definitie van "direct marketing". De inhoud van dit laatste begrip is inderdaad ruim: het kan commerciële reclame betreffen, maar het kunnen ook politieke of andere boodschappen zijn.
Elektronische berichten hebben voor de ontvanger een bijzonder indringend karakter. Daarom geeft de Autoriteit voorrang aan de belangen en fundamentele rechten en vrijheden van de ontvanger. Het gerechtvaardigde belang van de verantwoordelijke voor de verwerking is hier ondergeschikt.
De Autoriteit is van oordeel dat elektronische berichten enkel verstuurd kunnen worden als de betrokken persoon zijn voorafgaande toestemming heeft gegeven.