2025
De GBA bestraft het onrechtmatige gebruik van bewakingscamera's in een studentenhuis
De GBA heeft vandaag bevolen het gebruik van bewakingscamera's in en rond een studentenhuis stop te zetten. De camera's filmden de gemeenschappelijke ruimtes van het huis met als doel het pand te beschermen, maar ook om de studenten te controleren. De GBA legt ook een boete van in totaal 9700 euro op aan de eigenaar van de studentenkoten.
Bewaking van het pand, maar ook van de studenten
Een student heeft bij de GBA een klacht ingediend tegen het gebruik van bewakingscamera's in het huis waar hij woonde. Behalve een camera aan de toegangsdeur van het gebouw waren er ook camera's gericht op de tuin, het gemeenschappelijke terras en de gemeenschappelijke keuken. Deze camera's waren bedoeld om zowel het pand te beveiligen als om toe te zien op de naleving van het huishoudelijk reglement. Ze werden bijvoorbeeld gebruikt om het sorteren van afval in de keuken te controleren. De eigenaar heeft meerdere keren ingegrepen op basis van de realtimebeelden die hij 24 uur per dag en 7 dagen per week op zijn smartphone kon bekijken.
Hoewel de bescherming van eigendom een legitiem doel is, was het controleren van studenten in strijd met het beginsel van ‘rustig genot’ van een huurder en kon dit een ‘chilling effect’ hebben (een afschrikkend effect, wanneer je het gevoel hebt dat je voortdurend in de gaten gehouden wordt, en hierdoor geneigd bent jouw gedrag aan te passen). De negatieve impact van de verwerking van de camerabeelden op de privacy van de studenten zorgde er dus voor dat de belangen van de eigenaar niet konden opwegen tegen die van de studenten.
Bovendien filmden de camera's een deel van de openbare weg en van het eigendom van de buren, wat in strijd is met het beginsel van minimale gegevensverwerking (dat bepaalt dat er niet meer gegevens mogen worden verwerkt dan nodig is om het nagestreefde doel te bereiken).
De Geschillenkamer concludeerde dan ook dat de eigenaar van het huis zich niet aan de regels voor het gebruik van bewakingscamera's had gehouden.
Boete en corrigerende maatregelen
Voor deze verschillende overtredingen heeft de Geschillenkamer beslist de eigenaar een boete van 9200 euro op te leggen, een bedrag dat met 500 euro werd verhoogd vanwege het gebrek aan medewerking van de eigenaar met de Inspectiedienst en vanwege het gebrek aan initiatief om tijdens de procedure een minimum aan maatregelen te treffen.
Behalve de boete van in totaal 9700 euro heeft de eigenaar het bevel gekregen om de verwerking van de camerabeelden binnen 14 dagen stop te zetten en alle bestaande beelden te vernietigen.
Het gebruik van bewakingscamera's: een gereglementeerde praktijk
Het gebruik van camera's om toezicht te houden op personen wordt onder andere geregeld in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Bovendien voorziet de Belgische wetgever via de “Camerawet” ook in specifieke regels voor bewakingscamera's die bedoeld zijn om overtredingen tegen personen of goederen op te sporen.
Hielke Hijmans, directeur van de Geschillenkamer: “De verwerking van beelden is een van de onderwerpen die het meest voorkomt in de klachten die we de laatste jaren ontvangen. Het begin van het academisch jaar, dat gepaard gaat met het afsluiten van huurcontracten voor studentenkoten, is een goede gelegenheid om eraan te herinneren dat het filmen van mensen in hun dagelijks leven een zeer ingrijpende praktijk is, en dus een ernstige inbreuk op de privacy vormt. Bedrijven en particulieren moeten dus bijzonder waakzaam zijn als het gaat om het naleven van de regels bij het gebruik van deze bewakingsmiddelen.”
In het verleden heeft de GBA al sancties opgelegd voor het gebruik van camera's in de gemeenschappelijke keuken van een studentenwoning.
Voor meer informatie kunt u ons themadossier raadplegen: Camera's en uw privacy.