De Autoriteit publiceert haar jaarverslag 2020

---

Covid-19, dé privacy-uitdaging van het jaar

Ondanks haar beperkte middelen spaarde de GBA - die geconfronteerd werd met talrijke, vaak gevoelige gegevensverwerkingen die verband hielden met de gezondheidscrisis - kosten noch moeite voor bewustmaking en ontwikkelde ze voor haar website een themadossier Covid-19 . Dit wordt regelmatig bijgewerkt met nieuwe richtsnoeren en vragen en antwoorden die burgers en verwerkingsverantwoordelijken wegwijs maken. Deze initiatieven passen naadloos in de visie van de Autoriteit dat het beter is te voorkomen dan te genezen.  

Ook bracht zij, dikwijls met grote spoed, talrijke adviezen uit aan parlementen en regeringen over normatieve teksten waarin de verwerking van gegevens door de Staat in het kader van de gezondheidscrisis wordt geregeld (verzameling, registratie en gebruik van gegevens, met name gezondheidsgegevens, bijvoorbeeld in het kader van opsporing, vaccinatie of toezicht op de naleving van tests en quarantaine). De GBA werd ook om advies gevraagd over de gegevensbeschermingseffectbeoordeling van de mobiliteitsindex die de (vorige) Regering wilde invoeren, en de gegevensbeschermingseffectbeoordeling van Coronalert. De lijst met Covid-19 gerelateerde adviezen is terug te vinden op onze website.

Tot slot verdubbelde zij haar waakzaamheid zodat zij kon reageren op een aantal interessante initiatieven zoals het meten van de temperatuur van reizigers op de luchthaven van Brussel of een gemeentelijk initiatief om een covid-19-test op te leggen. Verscheidene controledossiers in verband met het coronavirus zijn geopend en worden momenteel onderzocht door de Inspectiedienst en/of de Geschillenkamer van de GBA. In 2021 publiceerde de Geschillenkamer overigens haar eerste beslissing die specifiek betrekking heeft op de Covid-19-problematiek. ("Camera's aan de Belgische kust").

Grote projecten 2020

Ondanks al het werk dat werd verzet voor de gezondheidscrisis, werkte de GBA ook verder aan haar prioriteiten 2020-2025. Zo publiceerde zij een zeer uitgebreide aanbeveling over gegevensverwerkingen voor direct marketing, een onderwerp dat vaak aan de orde komt in verzoeken om informatie en bemiddeling, alsook bij klachten en inspecties.

Zij focuste ook op het thema rond de bescherming van online persoonsgegevens, met een grootschalig proefproject dat haar Inspectiedienst lanceerde en dat peilde naar de manier waarop een aantal populaire Belgische mediasites hun cookies beheren. Ook de grootste boete die de GBA ooit heeft opgelegd (600.000 euro) heeft betrekking op online privacy, en betrof het feit dat Google België het recht van de burger om te worden vergeten niet heeft geëerbiedigd. (* Deze beslissing is momenteel in beroep)

Op het gebied van informatie-uitwisseling en bewustmaking ("vereenvoudiging en verduidelijking van de regels") nam zij meerdere initiatieven en ontwikkelde talrijke instrumenten, bijvoorbeeld voor kinderen en jongeren (www.ikbeslis.be), of voor functionarissen voor gegevensbescherming (DPO's) en KMO's. Zij herdacht ook volledig haar website zodat deze zo duidelijk en toegankelijk mogelijk zou zijn en ze herwerkte de communicatiemethode van haar Eerstelijnsdienst, die rechtstreeks in contact staat met burgers en verwerkingsverantwoordelijken.

Ten slotte besteedde zij in 2020 veel aandacht aan haar prioriteit "overheidsinstanties", vooral voor de gegevensverwerkingen die zij verrichtten in verband met Covid-19, maar ook in meerdere beslissingen van haar Geschillenkamer, waarin verschillende overheidinstellingen werden herinnerd aan het belang van het beginsel inzake transparantie, rechtmatigheid en gegevensbescherming als standaardinstelling, bijvoorbeeld in de manier waarop zij de persoonsgegevens van Belgen beheren.

2020 in cijfers

Het aantal klachten nam in 2020 sterk toe, met 668 dossiers een groei van 290,64% ten opzichte van het aantal in 2019 ingediende klachtdossiers. De GBA opende ook 89 bemiddelingsdossiers en behandelde 4123 informatiedossiers.

Naast algemene vragen over de AVG, rechten van betrokkenen en privacybeginselen, hebben klachten, bemiddelingsverzoeken en informatieverzoeken vooral betrekking op direct marketing, consumentengegevens en bewakingscamera's.

De GBA ontving in 2020 ook maar liefst 1097 meldingen van gegevenslekken (tegen 877 in 2019).

Tot slot ontving de GBA 146 adviesaanvragen, een cijfer dat licht is gedaald omdat de GBA sinds augustus 2019 geen verzoeken meer ontvangt van het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering, ondanks het feit dat het advies van de GBA over hun ontwerpen van decreten of besluiten vereist is, zoals het Grondwettelijk Hof en de Raad van State benadrukten.

De Inspectiedienst verrichte 149 onderzoeken in 2020 (tegen 85 in 2019), deze hadden voornamelijk betrekking op:

• direct marketing;
• covid-19;
• de werking van steden en gemeenten; en
• camera's.

In 2020 moest de Geschillenkamer van de GBA 533 inkomende zaken opvangen. Zij bracht 83 beslissingen uit, inclusief 34 beslissingen ten gronde, waarmee ze 78 sancties opgelegd heeft waaronder 19 geldboetes (voor een totaalbedrag van 885.000 euro, waarvan 57.000 euro werd teniet gedaan door het Marktenhof).

De toename van het aantal tijdsintensieve zaken zoals klachten, onderzoeken en adviezen herinnert ons eraan dat het van essentieel belang is dat de GBA de middelen krijgt om haar toenemende werklast zo snel mogelijk aan te kunnen, en om op dit elan voort te kunnen bouwen naar een digitale wereld waarin privacy voor iedereen een realiteit is.

Meer details over deze cijfers vindt u in de rubriek "2020 in cijfers" van ons online jaarverslag.