De Gegevensbeschermingsautoriteit en Ozark Henry moedigen de burgers aan om hun gegevens beter te beschermen

---

De bewustmakingsactie: het delen van persoonlijke gegevens is je eigen weloverwogen keuze

Delen Belgen gemakkelijk hun persoongegevens met elkaar? Absoluut. Ter illustratie deed de GBA met de steun van Ozark Henry de test. Om één van de 200 tickets te winnen voor de exclusieve 3D-showcase van Ozark Henry op 5 november konden geïnteresseerden deelnemen aan een wedstrijd. Om kans te maken op een ticket werd gevraagd om persoonlijke informatie te delen: van je mobiele telefoonnummer en geboortedatum tot je favoriete muziekgenre en laatst bezochte concert. Meer dan 1100 deelnemers vulden het formulier in. Niemand nam contact op met de organisator om te weten te komen wat er met hun gegevens zou gebeuren.

Charlotte Dereppe, Directeur van de Eerstelijnsdienst van de GBA: “Waarom zou een concertorganisator uw favoriete muziekgenre moeten kennen? A priori, om profielen op te stellen zodat zij u maar ook anderen, gerichte boodschappen zouden kunnen sturen. Zonder dat wij het beseffen, verzamelen organisaties her en der gegevens om te begrijpen wie we zijn en waar we van houden. In de test met Ozark Henry vroegen we bijvoorbeeld ieders muzikale voorkeur. Dat lijkt onschuldig, maar uit die informatie zou je soms zelfs leeftijden of politieke voorkeuren kunnen afleiden. Ongeacht of het profiel dat zij opmaken juist is, het is dit profiel dat zal bepalen welke berichten ik zie, of het over een concert gaat, politiek nieuws, enz. We moeten ons hiervan bewust zijn om te kunnen beslissen of we al dan niet persoonlijke informatie openbaar willen maken.»

Ozark Henry, die aan de campagne zijn medewerking verleent, legt uit: "Ik vind het belangrijk om te waarschuwen en te informeren over gegevensbescherming. Elke dag delen we persoonlijke informatie zonder er al te veel over na te denken. Burgers moeten zich echt beter bewust zijn van de gevolgen.”

David Stevens, Voorzitter van de GBA voegt toe : “Naast het opleggen van sancties, wil de GBA ook inzetten op het beter informeren van de burgers. Met deze campagne willen we burgers wakker schudden en gegevensbescherming toegankelijk en duidelijk maken. Privacy mag geen “ver-van-mijn-bed”-show zijn, maar moet iets vanzelfsprekend zijn.”

De informatie die werd verzameld voor de wedstrijd, werd niet opnieuw gebruikt en werd uiteraard door de Gegevensbeschermingsautoriteit verwijderd nadat de deelnemers van de actie op de hoogte waren gesteld.

Wat zijn de risico’s wanneer we de controle over onze persoonsgegevens verliezen?

De GBA raadt je aan om altijd goed na te denken waarom bepaalde gegevens worden opgevraagd en herinnert je eraan dat de verwerkingsverantwoordelijke verplicht is je te informeren over het doel waarvoor je gegevens worden verzameld.

Charlotte Dereppe legt uit: “We delen massaal informatie over onszelf zonder ons af te vragen of dat wel zinvol is. Soms wordt gevraagd naar je geslacht, burgerlijke staat of zelfs nationaliteit terwijl deze informatie niet altijd nodig is voor het doel waarvoor de informatie wordt verzameld. Het verstrekken van persoonlijke gegevens mag niet vanzelfsprekend zijn, maar een weloverwogen keuze."

Wanneer je controle verliest over je gegevens , kan dat een impact hebben op jou als individu, maar ook op de gemeenschap. Dit is echter niet direct waarneembaar en het is vaak te laat als we het ontdekken. Profilering is daarvan een perfect voorbeeld. Op grote schaal kan het zelfs verkiezingen beïnvloeden en daarmee ook het democratisch functioneren, zoals blijkt uit het Cambridge Analytica-schandaal. De Europese Unie is zich hiervan bewust en heeft naar aanleiding daarvan maatregelen genomen waarin het belang van gegevensbescherming in het kader van verkiezingen wordt erkend.

Meer informatie over de risico's die verband houden met de gegevensbescherming is beschikbaar hier.

In de praktijk: hoe kan je je persoonlijke gegevens beschermen?

Moet je onmiddellijk ophouden met het delen van gegevens? Zeker niet. Alleen is het heel belangrijk om daarbij te begrijpen hoe deze informatie wordt gebruikt, zodat je de controle behoudt over wat je vrijgeeft en daarover ook vrije en geïnformeerde keuzes kan maken.

Daarom lanceerde de GBA de informatieve website www.beschermjegegevens.be die in eenvoudige bewoordingen de rechten uitlegt die zijn toegekend door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), alsook waarom en hoe deze uit te oefenen. 

Charlotte Dereppe: "Volgens de Eurobarometer van de Europese Unie (juni 2019) weet 31 procent van de Europeanen niet precies wat de AVG is en heeft 32 procent er nog nooit van gehoord. De AVG geeft de burgers echter verschillende instrumenten waarmee ze meer controle hebben over hun persoonlijke gegevens.”

Hierna in enkele stappen hoe burgers de controle over hun gegevens kunnen behouden:

1. Stap 1: Begrijp de probleempunten en je rechten op het gebied van gegevensbescherming.
   Een burger die zich afvraagt of een situatie in overeenstemming is met de AVG kan een verzoek om informatie sturen naar de GBA.
    
2. Stap 2: Oefen je rechten uit bij diegene die verantwoordelijk is voor de verwerking van je gegevens.
   Opdat de burgers hun gegevensbeschermingsrechten gemakkelijk zouden kunnen uitoefenen biedt de GBA gebruiksklare modelbrieven aan via www.beschermjegegevens.be/formulieren.
    
3. Stap 3: Vraag een bemiddeling aan bij de GBA.
   Als een verwerkingsverantwoordelijke niet binnen een maand reageert op een rechtsuitoefening of als zijn antwoord onvolledig is, kan de burger de GBA om bemiddeling vragen, die vervolgens tussenbeide komt bij de verwerkingsverantwoordelijke.
    
4. Stap 4: Klacht indienen bij de GBA.
   Als de bemiddeling niet slaagt, kan dit leiden tot een klacht. Dit kan resulteren in geldboetes of andere sancties.

De volledige procedure is te vinden op www.beschermjegegevens.be/wat-doe-je-bij-misbruik.

(*) Deze campagne wordt gefinancierd door het programma Rechten, Gelijkheid en Burgerschap REC-AG-2017 van de Europese Unie.