Druktemeting aan de Belgische kust: de eerste beslissing van de GBA over covid-19 maatregelen

---

Historiek van het dossier

In juli krijgt de GBA via de pers kennis van de installatie van een netwerk van intelligente camera's aan de Belgsiche kust om de drukte te meten tijdens de zomerperiode en dit vanwege de risico's in verband met Covid-19. De GBA had vervolgens diverse vragen over dit systeem, onder meer met betrekking tot de rechtsgrondslag, de gebruikte technologie en de bestaande waarborgen die ervoor zorgen dat deze camera's niet meer informatie verwerken dan strikt noodzakelijk is voor het meten van de drukte.

Op basis van de antwoorden besloot de GBA om dit dossier aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Ingevolge dit onderzoek publiceert de GBA vandaag haar beslissing.

De beslissing

In haar beslissing legt de Geschillenkamer van de GBA aan Westtoer vooreerst een berisping  en neemt zij tevens een aantal andere algemene corrigerende maatregelen , zoals  het opleggen van een bevel tot het in overeenstemming brengen van een aantal verwerkingen. Deze bevelen hebben onder meer betrekking op de toestemming voor het gebruik van cookies op de website van Westtoer alsook diens privacyverklaring; Westtoer moet betrokkenen voortaan preciezer informeren over onder andere de rechtsgrond en de bewaartermijnen. Bij de bepaling van deze sancties heeft de Geschillenkamer wel rekening gehouden met het feit dat Westtoer intussen reeds verschillende aanpassingen heeft doorgevoerd in de loop van de procedure.

Wat de technische en organisatorische maatregelen van de druktemeting zelf betreft, vertrekt de Geschillenkamer van het uitgangspunt dat het  - gelet op de potentieel ernstige risico’s voor de rechten en vrijheden van de burgers -  van essentieel belang is dat door Westtoer passende maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat de principes inzake gegevensbescherming op effectieve wijze worden nageleefd opdat deze risico’s op inbreuken op de rechten en vrijheden van betrokkenen zo veel mogelijk worden beperkt.

De Geschillenkamer stelde vast dat de noodzakelijke technische en organisatorische maatregelen ter bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers met betrekking tot gegevensbescherming waren genomen, onder meer:

• door de opslagperiode voor beelden tot een minimum te herleiden (de beelden worden slechts enkele milliseconden lokaal op de camera opgeslagen);
• en door onmiddellijk daarna de beelden van voorbijgangers zo snel mogelijk automatisch en onomkeerbaar onscherp te maken (ze te vervangen door "blobs", een soort gekleurd kader);
• de verwerking in tijd en ruimte te beperken (zij vond alleen in de zomermaanden plaats), en enkel uit te voeren op plaatsen waar een grote drukte waarschijnlijk is;
• door de beveiliging van de gegevens en beperking van de toegang tot de gegevens te waarborgen;
• door de niet-noodzakelijke functionaliteiten in de firmware te deactiveren.

Gelet op de garanties,  met name de beveiliging of minimalisering van de verwerkte gegevens, die vanaf het begin van het project zijn ingebouwd om eventuele negatieve gevolgen voor de betrokken toeristen tot een minimum te beperken, heeft de Geschillenkamer in verband met deze gegevensverwerking geen inbreuk vastgesteld.

Wat de legitimiteit betreft van het gebruik van intelligente camera’s voor druktemeting, geeft de Geschillenkamer in de context van de huidige beslissing nog geen definitief uitsluitsel, onder meer omdat voor een volledig onderzoek van de rechtsgrondslag vereist zou zijn dat ook de provincie en/of de betrokken gemeenten bij het onderzoek zouden betrokken worden.

Hielke Hijmans, Voorzitter van de Geschillenkamer: "De huidige gezondheidscrisis vereist soms dat uitzonderlijke maatregelen worden genomen.  De Geschillenkamer heeft voor dergelijke projecten zeer strikte voorwaarden geformuleerd, die ook van toepassing zijn op toekomstige maatregelen die zullen worden genomen ter bestrijding van Covid-19. In het onderhavige geval waren wij van mening dat het gebruik van intelligente camera's door Westtoer, gezien de technische en organisatorische waarborgen die waren ingebouwd, evenredig en noodzakelijk was om de bezoekersaantallen aan de kust te meten en de bescherming van de gezondheid van de toeristen te waarborgen. Het inzetten van slimme camera's is echter niet in elke situatie aanvaardbaar. Het belangrijkste element van onze beslissing is dat bepaalde uitzonderlijke maatregelen nodig kunnen zijn in de huidige crisis, maar mits minimale gegevensverwerking en snelle anonimisering van die gegevens."

David Stevens, Voorzitter van de GBA over dit dossier: "Het is onze plicht de Belgische burgers te beschermen en toen wij over dit project hoorden, hadden wij ernstige twijfels over de risico's die dit zou kunnen inhouden voor toeristen die naar de kust reizen. Dat is precies waarom wij Westtoer om opheldering hebben gevraagd. Uiteindelijk konden wij na het onderzoek van onze Inspectiedienst en Geschillenkamer met de vaststelling afsluiten dat de nodige technische en organisatorische waarborgen waren genomen om te garanderen dat de beelden niet zouden worden gebruikt om individuele personen te identificeren noch voor een ander doel dan het meten van de drukte. Aangezien onze Geschillenkamer over nog een aantal zaken meer uitleg heeft gevraagd, is de zaak in ieder geval nog niet definitief gesloten en blijven wij deze uiteraard volgen om de privacy van onze burgers zo goed mogelijk te kunnen beschermen".